در روایات اسلامی که دانشمندان شیعه و سنی راجع به علائم ظهور مهدی موعود اسلام نقل‏ کرده‏ اند سه نوع اخبار دیده میشود:

نوع اول: روایاتی است که از سقوط بنی‏امیه و روی کارآمدن بنی‏عباس بعنوان فرج‏ آل محمد نام برده است.

نوع دوم: اخباری است که در آنها از ویرانی شهرهائی امثال بصره و ذلت و سقوط بنی‏عباس و عظمت و انحطاط شهر کوفه و غیره بعنوان گشایش کار شیعه و آزادی نسبی آنها سخن رفته‏ است.

نوع سوم: روایات کثیری است که بنام علائم ظهور و اوضاع آخرالزمان و پیشامدهای‏ ناگواری در سراسر گیتی خاصه ممالک عربی خاورمیانه و برخی از کشورهای اسلامی دیگر به‏ تفصیل و صراحت هرچه تمامتر در کتب معتبر آمده است.

این سه نوع علائم که باید در اعصار متوالی و قرون متمادی روی دهد بدین منظور بوده‏ است که در تمام زمان‏ها شیعیان را در جریان ظهور دولت آل محمد(ص)و گشایش کار پیروان‏ حقیقی اسلام یعنی شیعیان جهان بگذارند. لازم بذکر نیست که مثلا سقوط بنی‏امیه با آن‏ همه تبهکاری و فشاری که بر مردم مسلمان و پیروان اهلبیت وارد می ساختند یا ذلت و انحطاط بنی‏عباس که از مخالفان سرسخت شیعیان بودند،خود نوعی گشایش در کار آنان و آزادی نسبی‏ ائمه ‏اطهار(ع)بوده،و قطعا هرچه رو به جلو میرفته زمان پیدایش قائم آل محمد و ظهوردولت جهانگیر او نزدیکتر می شده، و همه نوید روح‏ بخشی برای شیعیان بوده است.
علائم ظهور که در روایات معتبر و صحیح آمده است،برخی جنبه خارق‏العاده و اعجاز دارد و بعضی دیگر حوادثی است که بطور طبیعی مانند سایر وقایع گیتی روی میدهد،و خود نشانه نزدیک‏شدن ظهور دولت حق و پایان عمر حکومت‏های خودکامه و بیدادگر جهان است، که قبلا از آن خبر داده‏اند.
نکته‏ای را که نباید از نظر دور داشت اینست که چون از روز نخست مدعیان مهدویت‏ دست‏بکار اثبات حقانیت خود بوده و کم‏وبیش دستبردی به اخبار علائم ظهور زده و احیانا زیاده و نقصانی در پاره‏ای از آنها پدید آورده ‏اند،لذا باید قبلا دربارهء سند روایات و مفاد و مدلول آنها و تطبیق هر یک با واقعیات و قرائن و شواهد دیگر دقت و مطالعه نمود و سپس آنرا پذیرفت.